W Iranie odbędzie się 5 lipca druga tura wyborów prezydenckich, ponieważ w piątkowym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyskał bezwzględnej większości głosów – poinformowało w sobotę irańskie MSW. Frekwencja była bardzo niska i wyniosła około 40 proc.
W zaplanowanej na najbliższy piątek drugiej turze wyborów zwolennik reform Masud Pezeszkian zmierzy się z konserwatywnym byłym negocjatorem porozumienia nuklearnego Sajedem Dżalilim.
Rzecznik komisji wyborczej Mohsen Eslami ogłosił, że z 24,5 mln oddanych w pierwszej turze głosów Pezeszkian uzyskał 10,4 mln, a Dżalili – 9,4 mln. Przewodniczący jednoizbowego parlamentu Mohammed Bagher Kalibaf zdobył 3,3 mln głosów, a szyicki duchowny Mostafa Pourmohammadi – ponad 206 tys.
Yesterday, Iran held an election to determine its new President. Here are the two frontrunners.
Both of these men have a wealth of experience and expertise, each commanding enormous support from sectors of Iranian society.
Masoud Pezeshkian (Age 69)
A heart surgeon, former… pic.twitter.com/FM3xKn2ljs
— Ousman Noor (@ousmannoor) June 29, 2024
Uprawnionych do głosowania było ok. 61 mln Irańczyków. Wybory mają wyłonić następcę prezydenta Ebrahima Raisiego, który 19 maja zginął w katastrofie śmigłowca.
Około 40-procentowa frekwencja w pierwszej turze jest ciosem dla rządzących, dla których udział w głosowaniu jest wskaźnikiem ich legitymizacji – ocenił portal dziennika „New York Times”.
Irańskie prawo wymaga, aby zwycięzca uzyskał ponad 50 proc. wszystkich oddanych głosów. W przeciwnym wypadku dwóch kandydatów z najlepszymi wynikami przechodzi do tury drugiej organizowanej tydzień później. W historii Iranu miała miejsce tylko jedna druga tura wyborów prezydenckich: w 2005 roku, kiedy konserwatywny populista Mahmud Ahmadineżad pokonał byłego prezydenta Akbara Rafsandżaniego.
70-letni Pezeszkian, z wykształcenia kardiochirurg, reprezentuje w parlamencie Iranu okręg wyborczy z prowincji Azerbejdżan Wschodni, położonej w północno-zachodnim Iranie. W przeszłości pełnił funkcję ministra zdrowia i edukacji medycznej w rządzie prezydenta reformatora Mohammada Chatamiego. Pezeszkian kandydował w wyborach prezydenckich w 2013 roku, z których się wycofał. Jego kandydatura nie została dopuszczona w wyborach z 2021 roku.59-letni Dżalili, doktor nauk politycznych, pełnił m.in. funkcję wiceministra spraw zagranicznych do spraw europejskich i amerykańskich i doradcy najwyższego przywódcy Iranu Alego Chameneia. Na prezydenta kandydował już w latach 2013 i 2021, w drugim przypadku wycofując się na rzecz Ebrahima Raisiego. Jest weteranem wojny irańsko-irackiej, w której stracił część prawej nogi.
Wszystkie kandydatury w wyborach muszą być zatwierdzone przez Radę Strażników Iranu, do której zadań należy m.in. interpretacja konstytucji, nadzór nad wyborami i dopuszczanie kandydatów na członków Zgromadzenia Ekspertów, prezydenta i członków parlamentu.
Wybory odbywają się w momencie, gdy na Bliskim Wschodzie grozi wybuch nowej regionalnej wojny – Izraela z libańskim Hezbollahem. Zarówno szyickie ugrupowanie z Libanu, jak i palestyński Hamas toczący wojnę z Izraelem od października 2023 roku, są od lat wspierane przez reżim w Teheranie. W kwietniu Iran przeprowadził swój pierwszy w historii bezpośredni atak na Izrael.