Czechy są oskarżane przez instytucje międzynarodowe o dyskryminację i umieszczanie dzieci należących do mniejszości romskiej w tzw. szkołach specjalnych. W tym tygodniu czeskie Ministerstwo Edukacji przedłożyło jednak Radzie Europy plan zwalczania zjawiska segregacji uczniów romskich, chociaż na razie na poziomie edukacji przedszkolnej.
W listopadzie 2007 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał Republikę Czeską za winną „łamania prawa dzieci romskich do niedyskryminującej edukacji”. Poszło konkretnie, o 18 dzieci romskich, które skierowano do szkół specjalnych, gdzie posyła się uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym.
Szesnaście lat po tym wyroku ETPC sytuacja nie zmieniła się wiele. Około 130 szkół gromadzi ponad 30% uczniów romskich. W szkołach, które przyjmują Romów, rodzice innych dzieci często przenoszą swoje pociechy do innych placówek. Dzieci romskie mają też problemy z nauką i stąd wynika w dalszym ciągu przenoszenie ich do szkół specjalnych.
Żadne dyrektywy oświatowe nie są w stanie tej sytuacji zmienić. Teraz mają się pojawić kolejne środki dla lepszej integracji uczniów romskich w zwykłych szkołach. Ma się to zacząć na poziomie przedszkoli. Wiceminister edukacji Jiří Nantl poinformował, że „dyrektorzy przedszkoli będą mieli możliwość zwolnienia rodzin znajdujących się w niekorzystnej sytuacji z czesnego w wysokości 800–1000 koron miesięcznie, co ma zachęcić rodziców do zapisywania swoich dzieci do tych szkół”.
Dzieci romskie rzadko trafiają do przedszkoli, co mogłoby im ułatwić dalszą naukę i integrację. Dzieci pochodzenia romskiego stanowią 3% uczniów szkół podstawowych i średnich, ale ich liczba w przedszkolach wynosi niecałe 2%. Jednak w czeskich przedszkolach brakuje miejsc, więc może to mieć ograniczony zakres.
Państwo zamierza także m.in. zreformować system wsparcia dla uczniów „zagrożonych w nauce”, czy zwiększyć budżet szkół zlokalizowanych w regionach z mniejszością romską. Uszczęśliwianie na siłę dzieci idzie topornie…
