Według badań przeprowadzonych na Polakach przez profesora Uniwersytetu SWPS Tomasza Grzyba jesteśmy niesamowicie uczciwym narodem. „Spodziewaliśmy się, że ludzie okażą się uczciwsi, niż sami tego oczekują, ale że będzie aż tak dobrze – to było pozytywne zaskoczenie.” – kwituje.
Badanie dotyczyło skłonności do kradzieży naszych rodaków. Na sprzedaż wystawiono niepilnowane przez nikogo jaja – chciano sprawdzić, czy Polacy uczciwie zapłacą, czy też może przywłaszczą sobie produkt. W 1984 roku ukradziono wszystko… Nawet puszkę. Z tym że nie żyjemy już w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, a wyniki badań dobitnie to potwierdzają.
Polacy przewidują
Najpierw jednak, przed samym badaniem, zapytano Polaków, jak według nich będą wyglądały jego rezultaty. Na portalu Ariadna odpowiedziało 1500 osób. Według nich pod koniec dnia w puszce miało znajdować się niecałe 77 procent pieniędzy.
Mężczyźni szacowali, że będzie tam ok. 10% więcej monet niż kobiety. Jak uważa profesor, jest to związane z ich naturalnie większą skłonnością do podejmowania ryzyka. Odpowiedzi różnicowały się również razem z wiekiem badanych.
„Ludzie do 25. roku życie mieli prawie 90-procentowe przekonanie o tym, że pieniądze za jajka znajdą się w puszce. Im osoby były starsze, tym to przekonanie było mniejsze, aż zatrzymywało się na poziomie 50 proc. u osób po 60. roku życia. Ale proszę zwrócić uwagę, to były dopiero przekonania” – mówi Tomasz Grzyb w rozmowie z Anną Kalitą („Gazeta.pl”).
Wynik szokuje
Zgodnie z relacją profesora, badanie (inspirowane pomysłem Instytutu Gallupa) przeprowadzone zostało w Kluczborku i Lublińcu – śląskich miastach, w których wciąż funkcjonuje coś takiego jak dzień targowy.
„Przez nikogo niepilnowaną paletę z jajkami ustawiliśmy pomiędzy straganami na specjalnie przygotowanym stoliku. Wykonaliśmy cztery próby – w każdym z miast po dwie. W próbie „najgorszej” na koniec dnia mieliśmy w puszce 98,5 proc. należnych pieniędzy, natomiast w „najlepszej” – 101 proc.!”
Co ciekawe, zwyczajową reakcją Polaków na te wyniki było zupełne niedowierzanie. Większość z trudem jest w stanie w to uwierzyć – a jednak!
Inne badania tylko potwierdzają wyniki
Profesor podkreśla jednak, że ich badania to nie wszystko. „W 2019 roku w „Science” ukazał się artykuł o tym, jak zbadano uczciwość 160 narodów. Sprawdzano ją w sposób empiryczny: jaka jest szansa, że do właściciela wróci zgubiony portfel? Polska uplasowała się w czołówce! Na szóstym miejscu!”
Wyniki są dość jednoznaczne – a my wciąż mamy wdrukowane w DNA narzekanie na siebie i innych. Po co? Jako naród spisujemy się naprawdę całkiem nieźle. Tylko dlaczego wybieramy aż tylu złodziei do rządzenia?