W ciągu czterech dni z jednego tylko lotniska w Moskwie Rosjanie odesłali 643 obywateli Tadżykistanu po kilkudniowym przetrzymywaniu w nieodpowiednich warunkach; władze w Duszanbe złożyły oficjalny protest – poinformował w środę portal Radia Swoboda.
O dramatycznej sytuacji obywateli Tadżykistanu pisały w poniedziałek media tadżyckie i rosyjskie w następstwie opublikowania przez MSZ Tadżykistanu oświadczenia o sytuacji w moskiewskich portach lotniczych. W sobotę 27 kwietnia resort ten zaapelował do obywateli swojego kraju, by powstrzymali się od podróży do Rosji, jeżeli nie jest to absolutnie konieczne.
Obywateli Tadżykistanu deportowano w dniach 26-30 kwietnia; na odesłanie do kraju czeka ponad 100 kolejnych osób. Rosyjskie MSZ poinformowało, że opóźnienia w kontroli paszportowej na rosyjskich granicach są tymczasowe i są podejmowane bez względu na narodowość osób wjeżdżających do kraju. Cudzoziemcy zaczęli być dokładniej sprawdzani przy wjeździe „w związku z intensyfikacją działań mających na celu zapobieganie terroryzmowi w Rosji”. Władze w Duszanbe twierdzą, że restrykcje takie dotyczą wyłącznie obywateli ich kraju.
We wtorek tadżycki resort dyplomacji przekazał notę protestacyjną ambasadorowi Rosji w Duszanbe, wyrażającą „poważne zaniepokojenie przypadkami (…) negatywnego stosunku do obywateli Tadżykistanu na terytorium Federacji Rosyjskiej, a także powszechnego naruszania ich praw i wolności”. Tego samego dnia z inicjatywy strony rosyjskiej odbyła się rozmowa ministrów spraw zagranicznych obu państw – Sirodżiddina Muhridddina i Siergieja Ławrowa. Według strony internetowej tadżyckiego MSZ, jego szef podkreślił, że „takie negatywne nastawienie do obywateli Tadżykistanu i powszechne naruszanie ich praw i wolności nie odpowiada zasadom stosunków dwustronnych”.
Ławrow odpowiedział, że środki podjęte przez rosyjskie służby w celu zapobiegania terroryzmowi „mają charakter tymczasowy” i „nie są skierowane przeciwko konkretnemu narodowi lub religii”, co wg jego rozmówcy jest niezgodne z prawdą. O tym, czy rozmówcy doszli do jakiegokolwiek konsensusu, komunikat MSZ nie wspomina.
Po marcowym ataku terrorystycznym w Krasnogorsku pod Moskwą, w którym zginęło około 140 osób i po którym zatrzymano kilku Tadżyków jako podejrzanych, wzmogły się w Rosji nastroje antyimigranckie wobec pracowników z krajów Azji Centralnej, głównie Tadżykistanu, Uzbekistanu i Kirgistanu; ich liczba szacowana jest na 2-3 mln. Wykonują oni z reguły najcięższe i najgorzej płatne prace.
Ataki na migrantów są zarówno spontaniczne, jak też inspirowane przez władze. Eksperci uważają jednak, że to bardzo krótkowzroczna polityka, ponieważ gospodarka Rosji nie jest w stanie poradzić sobie bez taniej siły roboczej z państw posowieckich.