Niezależny rosyjski portal Insider podał w czwartek, że Polska uwolniła zatrzymanego w 2022 r. w Przemyślu Pawła Rubcowa (Pablo Gonzaleza) w ramach wymiany 26 osób między Rosją i Zachodem.
Według portalu Insider Rubcow jest jednym z agentów służb rosyjskich, którzy zostali w czwartek wymienieni za więźniów politycznych – Rosjan i cudzoziemców.
Gonzalez, figurujący w rosyjskim paszporcie jako Paweł Rubcow, został aresztowany w Przemyślu, cztery dni po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainę, 28 lutego 2022 roku. Przedstawiał się jako dziennikarz. Został zatrzymany, ponieważ „został zidentyfikowany jako agent GRU” – podał ówczesny rzecznik ministra koordynatora ds. służb specjalnych w komunikacie cytowanym przez „Rzeczpospolitą”. Dziennik przekazał również, że mężczyźnie zostały postawione zarzuty z art. 130 par. 1 kk., za które grozi mu kara do 10 lat pozbawienia wolności.
Rubcow miał dwa paszporty, rosyjski i hiszpański – w tym drugim figurował jako Pablo Gonzalez. Urodził się w ZSRR. W latach 80. XX w. jego matka, córka Hiszpanów, którzy przybyli do ZSRR w latach 30., wróciła do Hiszpanii i osiadła w Katalonii. Jego ojcem był Aleksiej Rubcow, od końca lat 90. jeden z menedżerów ważnego holdingu medialnego RBC.
Do Kraju Basków wyjechał też Rubcow i pracował dla regionalnej lewicującej gazety „Gara”.
Krótko przed zatrzymaniem w Polsce Służba Bezpieczeństwa Ukrainy nakazała Rubcowowi opuszczenie kraju.
Przez kilka lat Rubcow inwigilował środowisko opozycjonistów rosyjskich. W 2016 roku nawiązał znajomość z Żanną Niemcową, córką zabitego przywódcy opozycji antykremlowskiej – Borisa Niemcowa. Utrzymywał kontakty z założoną przez Żannę Niemcową organizacją pozarządową – Fundacją Niemcowa (Fundacja im. Borisa Niemcowa na rzecz Wolności).
Źródło w fundacji mówiło niezależnemu rosyjskiemu portalowi Agientstwo w 2023 roku, że pracownicy organizacji odwiedzali go w jego domu w Hiszpanii, a on był zapraszany na wydarzenia organizowane przez fundację. Rubcow zbierał informacje na temat uczestników letniej szkoły dziennikarstwa, w której brał udział, w szczególności interesowały go osoby z USA i Ukrainy.
Kontakty z Żanną Niemcową Rubcow opisywał w raportach. Nie jest jasne, do kogo wysyłał te informacje, lecz były one napisane tak jak raporty do zwierzchników. Opisywał nawiązane kontakty, informował o planach i domagał się zwrotu pieniędzy za poniesione wydatki. Według Agientstwa nośniki danych, które znaleziono u Rosjanina, zawierały listy Borisa Niemcowa – jak się wydaje, skopiowane od jego córki.
Współzałożycielka Fundacji Niemcowa Iga Szorina potwierdziła w 2023 roku, że Rubcow kontaktował się z władzami organizacji i brał udział w różnych wydarzeniach. Zapewniła jednak, że nie miał dostępu do dokumentów ani poufnych danych. Szorina mówiła też, że po pierwszych spotkaniach w fundacji zauważono, że dziennikarz małej baskijskiej gazety odbywa zbyt wiele podróży, a jego przekonania polityczne nie były zbyt przychylne rosyjskiej opozycji.
Niemniej dzięki fundacji Rubcow spotkał m.in. Władimira Kara-Murzę – jednego z opozycjonistów przekazanych w ramach wymiany.
Sprawa zatrzymania Rubcowa-Gonzaleza była szeroko komentowana przez media hiszpańskie. W 2023 r. reprezentująca organizację „FreePabloGonzalez” Maribel Martinez odebrała przyznaną mu przez Unię Dziennikarzy Walencji (UPV) Nagrodę Wolności Słowa. W lutym 2024 roku szef MSZ Hiszpanii Jose Manuel Albares powiedział, że domaga się natychmiastowego publicznego procesu Gonzaleza i przedstawienia dowodów.
W rozmowie z PAP w maju 2023 r. hiszpański generał piechoty w stanie spoczynku Vicente Diaz de Villegas wskazywał, że aresztowanie Rubcowa-Gonzaleza nie mogłoby dojść do skutku, gdyby polskie służby nie miały mocnych dowodów przeciwko zatrzymanemu.
Na swoim profilu na Instagramie Pablo Gonzalez publikował m.in. posty propagandowe ws. polsko-białoruskiej granicy i „niehumanitarnego” traktowania nielegalnych imigrantów oraz promujące tzw. Strajk Kobiet.
Jeszcze jeden (obiecuje że ostatni) post o naszym kochanym Pablo Gonzálezie vel Rubcowie.
Kadry z oficjalnego powitania uwolnionych zabójców i szpiegów. Na płycie lotniska czekał aby ich przywitać sam Władimir Putin.
Ps. Rubcow to ten z koszulką „Imperium Cię potrzebuje” 1/ pic.twitter.com/bUy0pMLH4P
— Dawid Kamizela (@DawidKamizela) August 2, 2024
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
