Lista pytań Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), która ma pomóc ocenić, czy umowa z zatrudnionym to etat, może wywołać wątpliwości – pisze w poniedziałek „Dziennik Gazeta Prawna”. „DGP” dotarł do propozycji PIP, która zawiera 40 pytań.
Gazeta przypomniała, że w 2026 r. „inspektor pracy ma zyskać prawo do przekształcania umów cywilnoprawnych (np. zleceń) w etaty”. W związku z tym PIP przygotowała tzw. listę samokontroli, która ma pomóc pracodawcom ocenić, w których przypadkach „powinni” podpisać z zatrudnionymi umowę o pracę.
Według „DGP” eksperci, którzy widzieli propozycję PIP, mają do niej dużo zastrzeżeń; m.in. to, że „nie uwzględnia wystarczająco realiów rynku i orzecznictwa sądów pracy”. Uznano też, że „udzielenie odpowiedzi na ponad 40 pytań nie pozwala na definitywne ustalenie rodzaju umowy”.
Inne zarzuty dotyczą „niewłaściwego rozłożenia akcentów”, o czym ma świadczyć to, że „niemal jedna czwarta pytań dotyczy wynagradzania”, a także, że „zbyt mało uwagi poświęcono kluczowemu kryterium, jakim jest kierownictwo pracy, czyli kto wydaje polecenia pracobiorcy”. Dobrze oceniono pytania dotyczące „ustalenia, dlaczego umowa cywilnoprawna została zawarta, czy zaproponował ją przedsiębiorca, czy zatrudniony odrzucił umowę o pracę”.
Gazeta podkreśliła, że zgodnie z zapewnieniami PIP „lista nie będzie miała charakteru wiążącego”. – To nie będzie dokument, którym można się obronić przed kontrolą. (…) Inspektor pracy zachowa pełne prawo do weryfikacji rzeczywistego stanu faktycznego. To (lista PIP – PAP) wyłącznie narzędzie pomocnicze – powiedział „DGP” główny inspektor pracy Marcin Stanecki.
Z wolnościowego punktu widzenia pracodawca i pracownik powinni móc sami dogadywać warunki umowy bez żadnej ingerencji zewnętrznej. Tymczasem inspektorzy będą mogli na mocy decyzji przekształcać umowy cywilnoprawne w umowy o pracę. Oznacza to, że to państwo będzie regulować umowy między pracodawcą a pracownikiem.