Brytyjski król Karol III wziął udział w uroczystościach upamiętniających 80. rocznicę „wyzwolenia” niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Odwiedził także społeczność żydowską na krakowskim Kazimierzu, gdzie zapomniał, że ofiarami byli także Polacy.
Brytyjski monarcha uczestniczył w ceremonii upamiętniającej wyzwolenie Auschwitz, podczas której ocalali więźniowie podzielili się swoim świadectwem. Następnie Karol III, jako pierwszy brytyjski monarcha, przeszedł przez bramę obozu, nad którą widnieje napis „Arbeit macht frei”.
W Bloku 5 król obejrzał przedmioty osobiste, z którymi przyjeżdżali do obozu więźniowie. W momencie przyjazdu tracili oni cały swój dobytek, który zdołali zabrać z domów po usłyszeniu rozkazu wywózki. Przez dłuższą chwilę Karol III wpatrywał się w gablotę wypełnioną walizkami. Gdy patrzył na rzeczy należące do dzieci i słuchał, jak wiele z nich zginęło, powiedział, że „jest to nie do wyobrażenia”.
Pod koniec Karol III udał się przed Ścianę Śmierci. Monarcha złożył wieniec i w milczeniu stał przed miejscem straceń tysięcy Polaków, Żydów i innych więźniów obozu, który stał się symbolem Holokaustu.
Król na zakończenie złożył podpis w księdze gości, którą prowadzi Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Obóz KL Auschwitz-Birkenau jest symbolem Holokaustu, masowej i systemowej eksterminacji Żydów europejskich. Na przedmieściach Oświęcimia w 1940 roku naziści założyli obóz KL Auschwitz, aby więzić w nim głównie Polaków. W 1942 powstał nieopodal kolejny obóz, Auschwitz II-Birkenau, który stał się głównym ośrodkiem masowej zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów.
Łącznie w KL Auschwitz zginęło co najmniej 1 mln Żydów, ponad 70 tys. Polaków, 21 tys. Romów i Sinti, 14 tys. sowieckich jeńców wojennych, a także wiele osób innych narodowości i wyznań. Obóz wyzwolili 27 stycznia 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej (60. armii I Frontu Ukraińskiego).
Wcześniej w poniedziałek 27 stycznia król Karol III złożył wizytę w Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie, na Kazimierzu. Tam spotkał się z ocalałymi Żydami, a także imigrantami z Ukrainy. Centrum powstało bowiem z jego inicjatywy i było osobiście przez niego otwierane w 2008 roku.
W swoim przemówieniu podkreślił, że świadectwa ocalałych z holokaustu mówią o tym, „żeby cieszyć się wolnością, walczyć z uprzedzeniami i nigdy nie wahać się stanąć przeciw przemocy i nienawiści”. Wśród wymienionych przez króla ofiar „nazistów” zabrakło jednak Polaków. Zdaniem brytyjskiego monarchy w „nazistowskiej” machinie zagłady ginęli Żydzi, Sinti, Romowie, przedstawiciele społeczności LGBT, osoby niepełnosprawne oraz więźniowie polityczni.
– Odpowiedzialność pamięci spoczywa zatem o wiele bardziej na naszych ramionach i na ramionach pokoleń, które jeszcze się nie narodziły. Sama pamięć o potwornościach przeszłości pozostaje bardzo ważną odpowiedzialnością, utrzymując ją, informujemy naszą teraźniejszość i kształtujemy naszą przyszłość – stwierdził.
„Z całym szacunkiem: wspominanie o Żydach, Sinti, Romach, społeczności LGBT, osobach niepełnosprawnych i więźniach politycznych, a pomijanie polskich ofiar (wśród «wielu innych», jak przypuszczam), po prostu wywołało u mnie zdziwienie. Staram się być tak dyplomatyczny i flegmatyczny, jak to tylko możliwe” – napisał na portalu X były ambasador RP w Izraelu i Waszyngtonie Marek Magierowski.
With all due respect: mentioning Jews, Sinti, Roma, the LGBT community, disabled people & political prisoners, and leaving out Polish victims (among „many others”, I presume), just raised my eyebrows. And I am doing my utmost to be as diplomatic and as phlegmatic as it gets. pic.twitter.com/Ymi05Cqcky
— Marek Magierowski (@mmagierowski) January 27, 2025