Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał nakaz aresztowania premiera Izraela Benjamina Netanjahu. Reakcje w środowisku międzynarodowym są podzielone. Francja odwołała się do immunitetu Netanjahu, a Hiszpania oświadczyła, że zastosuje się do nakazu.
Przypomnijmy, że Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze 21 listopada 2024 r. wydał nakazy aresztowania premiera Izraela Benjamina Netanjahu, byłego ministra obrony tego kraju Joawa Galanta oraz dowódcy Hamasu Mohammeda Deifa, oskarżając ich o zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości w związku z wojną w Strefie Gazy i atakiem Hamasu na Izrael 7 października 2023 r.
Jak podał w czwartek dziennik „Le Monde”, Francja odwołała się do immunitetu premiera Izraela w sprawie nakazu aresztowania wydanego MTK, aby umożliwić osiągnięcie rozejmu w Libanie.
Według dziennika, rozejm, nad którym przez wiele miesięcy pracowały Stany Zjednoczone i Francja, był zagrożony po piątkowej deklaracji Netanjahu. Premier Izraela miał zagrozić, że nie poprze porozumienia, jeśli Francja nie odrzuci nakazu aresztowania MTK – napisał „Le Monde”, powołując się na źródło zbliżone do francuskiego rządu.
W oficjalnym komunikacie francuskie ministerstwo spraw zagranicznych wyjaśniło, że odwołuje się do zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego, w szczególności dotyczących immunitetów państw, które nie są stronami Statutu Rzymskiego. „Immunitety te dotyczą premiera Netanjahu i innych ministrów” – podało MSZ, przywołując artykuł 98 Statutu Rzymskiego, założycielskiego dokumentu MTK.
Jednak, jak podkreśla „Le Monde”, powołując się na inne anonimowe źródła, prezydent Francji Emmanuel Macron nie może zagwarantować immunitetu Netanjahu, ponieważ ewentualna wizyta premiera Izraela we Francji oznaczałaby, że to władza sądownicza, a nie wykonawcza, podejmie decyzję w sprawie nakazu aresztowania wydanego przez MTK.
„Francja kłamie”
Międzynarodowa Federacja Praw Człowieka (FIDH) skrytykowała stanowisko Paryża. – Francja kłamie – oświadczył wiceprzewodniczący organizacji Alexis Deswaef, który podkreślił, że „nakazy aresztowania MTK nie podlegają negocjacjom”.
Zarazem profesor prawa międzynarodowego z Wolnego Uniwersytetu w Brukseli Damien Scalia zgodził się, że decyzja francuskich władz jest szokująca, „ale może być to cena jaką trzeba zapłacić za pokój w Libanie i w Strefie Gazy”.
„Le Monde” zauważył, że decyzja Paryża może osłabić wiarygodność nakazu aresztowania wystawionego przez MTK w 2023 r. wobec Władimira Putina i innych rosyjskich dygnitarzy. Przykładem podobnego działania było przyjęcie Putina w Mongolii, która, będąc stroną Statutu Rzymskiego, również powołała się na artykuł 98, co wywołało krytykę MTK.
Hiszpania wspiera Palestyńczyków
Inne stanowisko przyjęła natomiast Hiszpania, która zastosuje się do wydanego przez MTK nakazu aresztowania Netanjahu, jeśli pojawi się on w tym kraju – poinformował minister spraw zagranicznych Jose Manuel Albares. – Hiszpania wypełni wszystkie swoje zobowiązania wynikające ze Statutu Rzymskiego (traktatu ustanawiającego MTK – przyp. red.) – powiedział polityk w czwartek po wystąpieniu w parlamencie na temat konfliktu na Bliskim Wschodzie.
Szef MSZ poinformował również o przekazaniu dodatkowych 1,6 mln euro na rzecz MTK. Hiszpania jest obecnie jednym z 10 największych płatników na rzecz Trybunału.
Stosunki Hiszpanii z Izraelem pozostają napięte od października 2023 r., gdy Hamas i inne palestyńskie ugrupowania terrorystyczne zaatakowały południe Izraela, a ten w odpowiedzi rozpoczął ofensywę w Strefie Gazy. Premier Pedro Sanchez kilkakrotnie wzywał UE do zawieszenia umowy stowarzyszeniowej z tym państwem.
Pod koniec maja Hiszpania ogłosiła formalne uznanie państwa palestyńskiego. W połowie września palestyński ambasador złożył na ręce króla Filipa VI listy uwierzytelniające, a w październiku odbyło się pierwsze hiszpańsko-palestyńskie posiedzenie międzyrządowe.
