Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski nazwał inicjatywę rosyjskiego przywódcy Władimira Putina o zawieszeniu broni na trzy dni, od 7 do 9 maja, teatralną inscenizacją mającą na celu stworzenie wrażenia wyjścia Rosji z izolacji. Zełenski nalega na 30-dniowy rozejm zgodnie ze strategią zaproponowaną przez władze USA.
„Bezwarunkowe zawieszenie broni to model zaproponowany przez Amerykanów. Podążamy za nim. Od tej lub innej daty – najlepiej wcześniej. Tak, spróbujmy na 30 dni. Dlaczego 30-dniowe zawieszenie broni? Ponieważ niemożliwe jest uzgodnienie czegokolwiek w ciągu trzech, pięciu, siedmiu dni” – powiedział Zełenski w sobotę podczas rozmowy z dziennikarzami.
W poniedziałek władze Rosji poinformowały, że ogłaszają zawieszenie broni w wojnie przeciwko Ukrainie od północy z 7 na 8 maja do północy z 10 na 11 maja „z powodów humanitarnych”. Moskwa uważa, że „strona ukraińska powinna pójść za tym przykładem”.
Według Zełenskiego, Ukraina nie jest w stanie zagwarantować przedstawicielom innych krajów bezpieczeństwa podczas ich podróży do Moskwy na defiladę 9 maja, ponieważ strona rosyjska może samodzielnie podejmować dowolne działania przeciwko gościom i obarczać winą Ukrainę.
Zełenski podkreślił znaczenie monitorowania zawieszenia broni w przypadku osiągnięcia odpowiedniego porozumienia z Rosją. Szef państwa ukraińskiego jest przekonany, że będzie dochodzić do naruszeń rozejmu.
„Jeśli zapadnie decyzja (o rozejmie) na miesiąc, to zasadniczo nie będzie gorącej wojny w tym miesiącu, ale na 100 procent będą naruszenia, nawet nie na 90 procent. Jednak w ogólnym rozumieniu wojny i przy tej skali działań wojennych, jaka jest obecnie, oczywiście tego nie będzie. I wszyscy rozumieją, że trzeba bardzo szybko rozwiązać kwestię monitoringu. Priorytetem numer jeden jest zawieszenie broni” – zaznaczył prezydent.
Zełenski wspomniał swoją rozmowę z prezydentem USA Donaldem Trumpem w Watykanie 26 kwietnia przed pogrzebem papieża Franciszka. Ocenił, że była „najlepsza ze wszystkiego, co było wcześniej”. „Jestem pewien, że po naszym spotkaniu w Watykanie prezydent Trump zaczął patrzeć na sprawy nieco inaczej. Zobaczymy. To i tak jego wizja, jego wybór. Uważam, że zachowaliśmy się konstruktywnie i przyzwoicie, co jest ważne” – dodał.
Szef państwa ukraińskiego wyraził nadzieję, że Rada Najwyższa Ukrainy ratyfikuje umowę o zasobach mineralnych podpisaną z USA. „Uważam, że wszystko, co można było zrobić w ramach umowy, zostało zrobione bardzo profesjonalnie przez urzędników i prawników obu krajów. Jeśli niektórzy parlamentarzyści nie zagłosują, uważam, że będzie to wyłącznie problem tych osób, które nie chcą jej poprzeć” – oświadczył. Głosowanie oczekiwane jest 8 maja.
Według Zełenskiego umowa z USA o wspólnym wydobyciu surowców na terytorium Ukrainy jest korzystna dla obu stron. Wyraził nadzieję, że dzięki niej Ukraina będzie w stanie uzyskać niezbędną liczbę systemów obrony powietrznej.
Prezydent wyraził przekonanie, że fundusz utworzony na mocy umowy i sama umowa w sprawie minerałów daje Ukrainie możliwość ochrony przyszłych inwestycji amerykańskich „i przekonanie, że zbudujemy właściwe inwestycje gospodarcze”.
Zdaniem Zełenskiego, kraje europejskie będą nadal wspierać Ukrainę w wojnie z Rosją, nawet jeśli USA wycofają się z procesu negocjacji pokojowych.
W ocenie prezydenta, istnieją dwa różne podejścia do gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, ale w obu z nich głównym elementem są duże i silne ukraińskie siły zbrojne. „Mieliśmy spotkania i rozmowy na temat kontyngentu lub koalicji – są dwa różne podejścia. Ale zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku chodzi o dużą ukraińską armię. To znaczy, wszyscy to rozumiemy. Silna armia to armia, która może się bronić. I dla nas jest to naprawdę numer jeden, jeśli chodzi o gwarancje bezpieczeństwa. Otwarcie o tym mówimy” – przekazał Zełenski.
Dodał, że siły międzynarodowe mogą się znaleźć na terytorium Ukrainy dopiero po zakończeniu walk.