Minister sprawiedliwości Adam Bodnar zapowiedział, że do końca polskiej prezydencji w UE rząd przyjmie strategię działania przeciw antysemityzmowi. Twierdzi, że trwają intensywne prace nad dokumentem.
Bodnar uczestniczył w konferencji pt. „Zaprzeczanie, zniekształcanie i dezinformacja: prawda o Holokauście 80 lat po wyzwoleniu KL Auschwitz”. Spotkanie zostało zorganizowane w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, w ramach obchodów 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, a także rozpoczęcia polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Szef resortu sprawiedliwości podkreślił, że sprawa przeciwdziałania antysemityzmowi i zaprzeczeniom Holokaustu to nie tylko zagadnienie społeczno-historyczne, ale też prawne. Poinformował, że „trwają obecnie intensywne prace nad strategią działania przeciw antysemityzmowi”. „Mam nadzieję, że do końca polskiej prezydencji, ta strategia będzie przygotowana oraz przyjęta przez rząd” – powiedział Bodnar.
Zwrócił jednocześnie uwagę, że „strategia, żeby działała, nie może być tylko i wyłącznie dokumentem”. „Ona musi mieć charakter żywy, musi dotykać różnych aspektów funkcjonowania państwa, kwestii edukacji, uczelni wyższych, współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, roli policji, roli prokuratury, walki z mową nienawiści, wspierania instytucji kultury, ochrony miejsc pamięci, słowem musi szeroko, kompleksowo patrzeć na problem antysemityzmu i do niego się odnosić” – wyjaśnił.
Dodał, że również „prokuratura musi konsekwentnie podejmować działania dotyczące przestępstw związanych z tzw. mową nienawiści”.
„Dbałość o pamięć o Holokauście to nasza odpowiedzialność w stosunku do ocalałych. (…) Dlatego tak ważne jest nasze uczenie się, jak rozmawiać o Holokauście z młodszymi pokoleniami. Dlatego tak ważna jest rola takich dokumentów państwowych jak strategia oraz inne działania (…) instytucji zarówno na szczeblu centralnym jak i samorządowym. Dlatego tak ważne jest reagowanie na mowę nienawiści, na stosowanie skuteczne i konsekwentne instrumentów prawnych, ale niezwykle ważna jest edukacja i współpraca ze społeczeństwem obywatelskim” – powiedział szef resortu sprawiedliwości.
Dyrektor POLIN Zygmunt Stępiński zaapelował o branie pod uwagę głosu Żydów przy tworzeniu krajowych i europejskich programów dotyczących Zagłady, a także przeciwdziałania i zwalczania antysemityzmu.
„Choć jesteśmy w Polsce nieliczną grupą, proszę o niezapominanie o naszej wrażliwości. To wrażliwość tych, którzy przez całe życie, jako ofiary tego piekła, lub ich potomkowie musieli mierzyć się z doświadczeniem traumy oraz poczuciem niewypowiedzianego lęku, bo jak wydarzyło się raz, zawsze może się powtórzyć” – wskazał.
Ocenił, że „Zagłada w sposób intencjonalny i systematyczny jest poddawana procesowi zaprzeczania, zniekształcania i dezinformacji”. „Ten proces funkcjonuje nie tylko na marginesach kultury masowej, na łamach skrajnie prawicowych wydawnictw” – zauważył.
„Bardzo proszę polski rząd i wszystkich państwa o propagowanie i pomoc dla inicjatywy służącej budowania empatycznego tolerancyjnego społeczeństwa. Nie chodzi mi tylko o wiedzę związaną z Holokaustem per se. To oczywiście bardzo potrzebne, bo prawdą jest, że zapominamy, ale to za mało” – powiedział Stępiński, podkreślając, że trzeba nieustannie tłumaczyć, dlaczego powstał Auschwitz. „Musimy nieustannie i niestrudzenie rozmawiać o tym, co znajduje się na końcu ścieżki, którą proponują ksenofobi i rasiści” – powiedział.
„Gra toczy się nie tylko o wiedzę, ale przede wszystkim o wartości, o rozumienie, o empatię, a empatii nie da się wprowadzić ustawą, uchwałą, ani żadnym nawet najlepiej zredagowanym dokumentem czy podręcznikiem. Ona kształtuje się dzięki rozmowie, wśród trudnych pytań i jeszcze trudniejszych odpowiedzi. Rozwija się w zrozumieniu i szacunku, w wytworzonych między ludźmi więziach” – dodał dyrektor POLIN.
W konferencji uczestniczą przedstawiciele instytucji polskich i unijnych, w tym koordynatorka Komisji Europejskiej ds. zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego Katharina von Schnurbein, dyrektorka Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej Sirpa Rautio, a także dyrektorka Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE Maria Telalian.