Kirgistan ratyfikował w środę 24 lipca porozumienie z Rosją o odkażeniu obszarów radioaktywnych zagrażających zdrowiu zamieszkałej tam ludności. Celem porozumienia jest „zapewnienie bezpieczeństwa ludności zamieszkującej tereny, na których znajdują się odpady z byłych kopalń uranu”.
Informację podało biuro prezydenta Kirgistanu Sadyra Japarowa. Kirgistan to kraj w Azji Środkowej. W czasach sowieckich budowano tu kopalnie uranu, niezbyt przejmując się bezpieczeństwem Kirgizów.
Przez długie lata ta przeszłość wpływała na życie ludności, a resztki na składowiskach były tykającą bombą. „Porozumienie między rządami Kirgistanu i Rosji o współpracy w zakresie rekultywacji terytoriów Kirgistanu dotkniętych skażeniem radioaktywnym i wydobywaniem uranu zostało ratyfikowane” – poinformowało w oświadczeniu biuro prezydenta Sadyra Japarowa.
Kirgistan to górzysta była sowiecka republika licząca siedem milionów mieszkańców. Na terenach kraju znajdują się jeszcze 92 składowiska i ponad 300 milionów metrów sześciennych odpadów toksycznych i radioaktywnych. W przypadku klęski żywiołowej, takiej jak osunięcia ziemi, która jest zjawiskiem częstym w regionie, pozostałości te przedostają się do rzek transgranicznych i mogą skazić miliony mieszkańców Azji Środkowej.
Moskwa przejęła postsowieckie „aktywa”, w tym i naprawy szkód. Także w innych krajach Azji Środkowej – Kazachstanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, operacje usuwania odpadów nuklearnych prowadzi także rosyjski gigant nuklearny Rosatom. Operacje te wspiera Unia Europejska i Bank Światowy.
Także Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) ogłosiła w środę 24 lipca w komunikacie prasowym o usuwaniu 55 ton niebezpiecznego postsowieckiego paliwa do rakiet, co przeprowadza się we współpracy z Ministerstwem Obrony Kirgistanu. Według OBWE operacja zapewni „bezpieczeństwo około 21 000 mieszkańców okolic składowiska” we wsi Nowopawłowka (na północy), sąsiadującej ze stolicą Biszkekiem.
Chodzi o „wysoce toksyczne i niebezpieczne” paliwo Tonka-250 lub Samin, które zostanie przetransportowane pod koniec sierpnia do Niemiec, gdzie zostanie zutylizowane. W 2021 roku Kirgistan, przy wsparciu OBWE, Stanów Zjednoczonych i Niemiec przeprowadził podobną operację usunięcia 155 ton innego składowiska paliwa rakietowego.
Źródło: AFP