Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg powiedział w piątek w Brukseli, że spodziewa się, iż na szczycie Sojuszu w Waszyngtonie w przyszłym tygodniu szefowie państw i rządów uzgodnią kluczowy pakiet wsparcia dla Ukrainy, w tym pomoc w zakresie szkoleń, wsparcie finansowe i wojskowe.
Częścią pakietu, który ma być uzgodniony na szczycie, jest przejęcie przez NATO koordynacji i dostarczania „większości międzynarodowej pomocy” dla Ukrainy. „To nie sprawi, że NATO stanie się częścią konfliktu, ale wzmocni zdolności Ukrainy do samoobrony” – powiedział sekretarz generalny NATO.
Stoltenberg oczekuje również decyzji dotyczących przyspieszenia wsparcia wojskowego dla Ukrainy w postaci m.in. broni i amunicji, kolejnych dwustronnych umów o bezpieczeństwie i pracy nad pogłębioną interoperacyjnością wojskową.
Elementem pakietu ma być deklaracja o utrzymaniu przez państwa członkowskie Sojuszu zobowiązań finansowych wobec Ukrainy. Od inwazji Rosji na Ukrainę członkowie NATO przekazali Kijowowi ok. 40 mld euro pomocy wojskowej rocznie.
„Sojusznicy zgodzili się, że to minimum. Spodziewam się, że podczas szczytu zadeklarują, że ten poziom pomocy zostanie utrzymany także w następnym roku” – powiedział. Według niego państwa powinny dzielić to obciążenie, biorąc pod uwagę wartość ich PKB. Jak dodał, przegląd poziomu finansowego wsparcia dla Ukrainy powinien nastąpić podczas szczytu NATO w 2025 r.
Kolejną częścią pakietu mają być gwarancje natychmiastowego wsparcia wojskowego dla Ukrainy w postaci m.in. broni i amunicji oraz nowych dwustronnych umów o bezpieczeństwie z tym krajem. Jak zauważył Stoltenberg, wiele porozumień już zostało podpisanych, spodziewane jest, że do szczytu podpisane zostaną kolejne.
Elementem ma być również pogłębienie współpracy wojskowej między sojuszem a siłami ukraińskimi. Zdaniem Stoltenberga wszystkie te elementy „stanowią pomost do członkostwa w NATO i bardzo mocny pakiet dla Ukrainy na szczycie. „Ukraina zbliża się do NATO” – podkreślił.
Na szczycie w Waszyngtonie jednym z najważniejszych tematów rozmów będzie również główne zadanie NATO, jakim są odstraszanie i obrona. Zdaniem Stoltenberga NATO zostało fundamentalnie przekształcone w ciągu ostatniej dekady. Obecnie Sojusz dysponuje 500 000 żołnierzy w stanie wysokiej gotowości, ulepszonymi zdolnościami, gotowymi do walki grupami bojowymi i ma nowych członków – wymieniał szef NATO.
Na Szczycie sojusznicy mają podpisać zobowiązanie do wzmocnienia transatlantyckiej współpracy przemysłowej w zakresie obronności, aby zwiększyć produkcję w tym sektorze.
Norweg poinformował, że NATO wzmocni obronę przeciwrakietową dzięki nowej bazie Aegis Ashore w Polsce (to baza systemu obrony przeciwrakietowej w Redzikowie). Wyraził zadowolenie z faktu, że 23 sojuszników wydaje obecnie co najmniej 2 proc. swojego PKB na obronę.
Globalne partnerstwa będą trzecim tematem szczytu w stolicy USA. Sekretarz generalny zaprosił przywódców Australii, Japonii, Nowej Zelandii i Republiki Korei do Waszyngtonu, aby jeszcze bardziej pogłębić współpracę, w tym w zakresie wsparcia dla Ukrainy, cybernetyki i nowych technologii.
„Im bliżej ze sobą współpracują autorytarni aktorzy, tym ważniejsze jest, abyśmy ściśle współpracowali z naszymi przyjaciółmi w Indo-Pacyfiku” – powiedział na konferencji Stoltenberg.
Pytany na konferencji o wizytę premiera Wegier w Moskwie, przekazał, że Węgry poinformowały Sojusz, iż Viktor Orban planuje pojechać do stolicy Rosji. Stoltenberg oczekuje, że w przyszłym tygodniu premier Węgier zrelacjonuje przebieg swojej wizyty na szczycie NATO w Waszyngtonie.
Przypomniał jednocześnie, że węgierski premier składał już wizyty wcześniej w Moskwie, o których informował sojuszników NATO, a po ich zakończeniu rozmawiał z nimi o ich przebiegu. Jak dodał, Węgry zapowiedziały też wizytę Orbana w Kijowie, do której doszło 2 lipca.
„Viktor Orban oczywiście nie reprezentuje NATO w tych spotkaniach, reprezentuje swój własny kraj” – podkreślił. „Ale co ważne, wszyscy sojusznicy, w tym Węgry zgadzają się co do tego, że Rosja jest odpowiedzialna za wojnę, a integralność terytorialna Ukrainy musi być respektowana” – mówił Stoltenberg.
Przypomniał o wizycie, którą sam złożył niedawno w Budapeszcie, gdzie rozmawiał z Orbanem. „Udało nam się osiągnąć porozumienie, w ramach którego NATO będzie mogło zwiększyć swoje wsparcie dla Ukrainy bez węgierskiej blokady” – zauważył. Jak mówił, Węgry co prawda nie będą uczestniczyły m.in. w proponowanym przez Stoltenberga funduszu na rzecz Ukrainy, ale też nie będą go blokować.
Szef NATO pogratulował też w piątek Keirowi Starmerowi z Wielkiej Brytanii wygranej w wyborach parlamentarnych. „Jest zdecydowanym zwolennikiem NATO, sojuszu transatlantyckiego” – powiedział Norweg na konferencji w Brukseli.
Wyraził przekonanie, że Wielka Brytania pozostanie silnym i bardzo zaangażowanym państwem NATO. Podziękował też odchodzącemu premierowi Rishiemu Sunakowi za współpracę.