Obligacje Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) zasilą Fundusz Przeciwdziałania Covid-19. Jak podaje portal Prawo.pl, funkcjonuje on poza ustawą budżetową, co jest niezgodne z konstytucją. Jednak rząd nie przedstawił do tej pory planów ani deklaracji jego wygaszania.
Fundusz Przeciwdziałania Covid-19 powstał oficjalnie po to, aby finansować zwalczanie epidemii i przeciwdziałać skutkom kryzysu społeczno-gospodarczego. Rząd kupował z tych zasobów szczepionki, opłacał szpitale tymczasowe, ale finansował także sektor turystyczny (np. bon turystyczny), dodatki węglowe, dopłaty do prądu – itd.
Według Prawo.pl Fundusz w ubiegłym roku został zasilony pieniędzmi ze składki zdrowotnej (fundusz zapasowy NFZ). 6 marca br. bank BGK zapowiedział, że środki z emisji euroobligacji również dopełnią tenże fundusz. Serwis przypomina, że wcześniej „Rzeczpospolita” podała, że samorządy dostaną z niego pieniądze na zakontraktowane inwestycje.
Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, cytowany przez Prawo.pl, zauważył, że Fundusz Przeciwdziałania Covid-19 jest na etapie powolnego wygaszania, ale wciąż realizowane są z niego wydatki.
– Do rozliczenia wciąż pozostały chociażby szczepionki. Na fundusz przeniesiono koszty finansowania tarcz energetycznych. Niektóre operacje mają charakter długoterminowy – wskazał Kozłowski, zastanawiając się jednocześnie „jak będzie wyglądał budżet na przyszły rok i jakie będą źródła finansowania wydatków?”.
Budżet poza budżetem
Dr Sławomir Dudek, prezes Instytutu Finansów Publicznych, z kolei podkreślił fakt, że realizowanie budżetu poza ustawą budżetową łamie art. 219 konstytucji.
– Fundusze BGK nie są elementem ustawy. To, że wydatkują pieniądze na usługi publiczne, może nawet potrzebne, oznacza złamanie konstytucji. Trzeba to bezwzględnie naprawić. Albo przywracamy praworządność, albo nie – przekonywał dr Dudek.
Eksperci portalu Prawo.pl uważają, że nowe kierownictwo resortu finansów powinno dokonać szczegółowego audytu stanu finansów. Konieczny jest według nich bilans otwarcia i ustalenie, jakie są zobowiązania, faktyczny deficyt w funduszach nieujętych w ustawie budżetowej. Należałoby też zaktualizować dochody i wydatki łącznie.
