Co o sytuacji w Polsce piszą zagraniczne media? Zapraszamy na przegląd prasy.
Wielka Brytania. „Dramatyczna eskalacja” i „bezprecedensowe wydarzenia” w Polsce
Jako „dramatyczną eskalację” oraz „bezprecedensowe” określają brytyjskie media ostatnie wydarzenia w Polsce związane z aresztowaniem Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, choć ich relacje mają raczej charakter informacyjny, bez wskazywania, kto ma rację w sporze.
„Polska policja aresztowała byłego ministra spraw wewnętrznych i wiceministra spraw wewnętrznych w Pałacu Prezydenckim w Warszawie w dniu bezprecedensowego teatru politycznego. (…) Aresztowania uwypuklają zawirowania polityczne między partią Prawo i Sprawiedliwość (PiS) a nową prounijną koalicją” – pisze na portalu publicznej stacji BBC jej warszawski korespondent Adam Easton, relacjonując przebieg wydarzeń ostatnich godzin.
„Koalicja Tuska objęła władzę w zeszłym miesiącu, obiecując cofnięcie wprowadzonych przez PiS zmian w sądownictwie, mediach publicznych i służbie cywilnej, które zdaniem Komisji Europejskiej i wielu innych organów międzynarodowych podważyły praworządność w Polsce. Jednym z jej pierwszych działań było zreformowanie państwowej telewizji, radia i agencji informacyjnej, które PiS przekształcił w propagandową tubę swojego rządu. Ale jej metody były podobne do tych stosowanych przez PiS przed planowaną reformą legislacyjną, najpierw wykorzystano ministra rządu do zwolnienia zarządów mediów i zainstalowania nowych osób” – zauważa korespondent BBC.
Przywołuje on opinię Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, która uznając, że media publiczne w Polsce wymagały pilnej reformy, a PiS sprawił, że jej przeprowadzenie jest trudne, zauważyła zarazem, iż sposób przeprowadzenia zmian przez nowy rząd „budzi poważne wątpliwości”.
Centrolewicowy dziennik „The Guardian” relacjonując wydarzenia w Polsce pisze o „dalszej dramatycznej eskalacji w walce nowego rządu o przywrócenie rządów prawa”. „Po ośmiu latach rządów PiS stracił większość w wyborach w październiku ubiegłego roku, a nowy rząd, kierowany przez Donalda Tuska, stoi przed trudnym zadaniem cofnięcia polityki poprzednika i usunięcia jego zwolenników z kluczowych stanowisk w mediach i wymiarze sprawiedliwości” – zauważa gazeta.
„PiS stoi w obliczu wielu oskarżeń o podważanie praworządności podczas sprawowania władzy, a proeuropejska koalicja Tuska stwierdziła, że jej celem jest przywrócenie w Polsce demokratycznych norm UE i odblokowanie dziesiątek miliardów euro zamrożonych funduszy unijnych. Spór o Kamińskiego i Wąsika będzie prawdopodobnie jednym z wielu do końca kadencji Dudy w maju 2025 roku” – ocenia „The Guardian”.
O „politycznych zawirowaniach” pisze natomiast konserwatywny dziennik „Daily Telegraph”. „Aresztowania rzuciły światło na zawirowania polityczne w Polsce, od kiedy w zeszłym miesiącu nowa prounijna koalicja odsunęła od władzy Prawo i Sprawiedliwość, które rządziło krajem przez osiem lat. Andrzej Duda jest blisko związany z Prawem i Sprawiedliwością i dał jasno do zrozumienia, że będzie przeciwny nowemu rządowi, kierowanemu przez premiera Donalda Tuska. Druga i ostatnia kadencja Dudy potrwa do połowy 2025 roku” – komentuje gazeta.
Niemcy. W Polsce zaostrza się konflikt między nowym i starym obozem rządowym
Zdaniem niemieckich mediów sprawa zatrzymania polityków PiS Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika doprowadziła do „zaostrzenia konfliktu między nowym i starym obozem rządowym”. Ten wtorek przejdzie do historii Polski – pisze w środę dziennik „Berliner Zeitung”.
„Skazani politycy PiS zabarykadowali się w Pałacu Prezydenckim, aby uniknąć aresztowania” – opisuje „Berliner Zeitung”.
„W 2015 roku zwyciężyło PiS, bo jego populizm wiązał się z odpowiedzią na realne problemy +zwykłych Polaków+ – np. walkę z biedą. Dziś PiS to przede wszystkim partia broniąca własnych elit politycznych” – czytamy. Dlatego na przykład bardzo niewiele osób przychodzi na demonstracje w obronie byłych pracowników państwowej TVP – zaznacza berliński dziennik. „Czasem kilkadziesiąt, czasem dwieście osób. Nie te dziesiątki tysięcy, o jakich marzy Jarosław Kaczyński”.
Zdaniem „Berliner Zeitung”, zatrzymanie Kamińskiego i Wąsika nie jest też najlepszą wiadomością dla nowego premiera Donalda Tuska. „Nawet jeśli premier wygra ten spór, Andrzej Duda pozostanie prezydentem do sierpnia 2025 roku. I nie ma dziś wątpliwości, że jest on gotowy zrobić wiele, aby zablokować liberalny rząd” – komentuje gazeta.
Aresztowanie dwóch polityków PiS podsyca nastroje w Warszawie; prezydent Duda nadal blokuje rząd Donalda Tuska, który znajduje się pod presją czasu; istnieje nawet groźba nowych wyborów – pisze z kolei dziennik „Sueddeutsche Zeitung”.
„W Polsce zaostrza się konflikt między nowym i starym obozem rządzącym” – zaznacza portal telewizji ARD. Jak przypomina „dwóch skazanych polityków PiS najwyraźniej szukało schronienia u prezydenta Dudy, ale mimo to trafiło do więzienia, a jeden z nich rozpoczął strajk głodowy”.
Polska „przeżywa obecnie próbę sił”, która na razie osiągnęła swój punkt kulminacyjny we wtorek wieczorem – czytamy w dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Podczas kampanii wyborczej i po jej zakończeniu Tusk zapowiadał, że rozliczy PiS i jego urzędników, „spór o Kamińskiego i Wąsika pokazuje, jak trudna będzie to praca” – dodaje gazeta.
Polska, kraj należący do UE i NATO, „znajduje się na skraju kryzysu państwowego” – podkreśla w tekście poświęconym sytuacji w Polsce portal RND.
Były szef CBA i były minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński oraz jego były zastępca Maciej Wąsik zostali skazani 20 grudnia prawomocnym wyrokiem na dwa lata pozbawienia wolności w związku z tzw. aferą gruntową. Sprawa wróciła na wokandę po ponad ośmiu latach w związku z czerwcowym orzeczeniem Sądu Najwyższego. Na początku czerwca 2023 roku SN w Izbie Karnej, po kasacjach wniesionych przez oskarżycieli posiłkowych, uchylił umorzenie sprawy b. szefów CBA dokonane jeszcze w marcu 2016 r. przez Sąd Okręgowy w Warszawie w związku z zastosowanym przez prezydenta Andrzeja Dudę prawem łaski wobec wówczas nieprawomocnie skazanych b. szefów CBA i przekazał sprawę SO do ponownego rozpoznania.
Komenda Stołeczna Policji potwierdziła we wtorek wieczorem zatrzymanie skazanych polityków PiS, którzy przebywali w tym momencie w Pałacu Prezydenckim.
Francja. Polska osłabiona kryzysem politycznym i instytucjonalnym
Polska jest osłabiona kryzysem politycznym i instytucjonalnym – ocenia stacja Euronews w swojej wersji francuskojęzycznej, relacjonując aresztowanie byłego szefa MSW Mariusza Kamińskiego i jego zastępcy Macieja Wąsika. Francuskie dzienniki za agencją AFP informują o planowanej na 11 stycznia demonstracji w Warszawie z udziałem zwolenników PiS.
„Spektakularne aresztowanie obu mężczyzn, skazanych za nadużycie władzy, ułaskawionych przez prezydenta, a następnie ponownie skazanych, świadczy o niezgodzie, jaka panowała w polskim sądownictwie od czasu zmiany rządu” – pisze w środę dziennik „Liberation”.
„Komentatorzy i obywatele zaczęli mówić o +dePiSyzacji+. Wyrażenie to podsumowało ogromne wyzwanie, jakie czeka rząd Donalda Tuska: demontaż dziedzictwa PiS, partii konserwatywnej i nacjonalistycznej, która rządziła Polską w latach 2015-2023, depcząc prawa kobiet, niezależność sądów i wolność dziennikarzy. Tak naprawdę od grudniowej inauguracji nowego rządu Polska przeżywa kryzys instytucjonalny” – stwierdza gazeta.
„Liberation” zauważa, że nowy punkt kulminacyjny nastąpił we wtorek. Policja wkroczyła do Pałacu Prezydenckiego, aby aresztować Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, dwóch byłych ministrów PiS, którzy próbowali znaleźć tam schronienie, aby uniknąć więzienia – relacjonuje dziennik.
Jego zdaniem, „epizod uwypuklił rywalizację o legitymację pomiędzy instytucjami pozostającymi w rękach lojalistów PiS a tymi, którzy są lojalni nowemu rządowi”.
Natomiast Euronews ocenia, że „kraj wydaje się głęboko podzielony między zwolenników PiS, obiecujących kontynuowanie walki o Polskę, która stoi na straży ich wartości, a liberalną, proeuropejską koalicję u władzy, deklarującą dokładnie to samo z innymi wartościami”.
Dzienniki „Le Monde” i „Le Figaro” za agencją AFP informują o planowanej na 11 stycznia w Warszawie demonstracji zwolenników PiS. Gazety cytują premiera Tuska, zarzucającego „obozowi politycznemu, który rządził Polską przez osiem lat”, spowodowanie „bezprecedensowego chaosu prawnego” oraz Mariusza Kamińskiego, określającego siebie i swojego współpracownika jako „więźniów politycznych”.
